thanatos – θάνατος

Altgriechisch

Substantiv, männlich (θάνατος, ου, ὁ)

Wortherkunft: von θᾰ́νᾰτος (thánatos, Tod). Abgeleitet von θνῄσκω (thnḗiskō); verwandt mit dem altmazedonischen Δάνος (Dános) [3]

Aussprache:

IPA(key): /tʰá.na.tos//ˈθa.na.tos//ˈθa.na.tos [3]

Bedeutung(en):

Tod (physisch oder geistlich), Todesarten, Todesstrafe; im übertragenen Sinn: Trennung vom Leben aus Gott [2]; der geistliche Zustand des gefallenen Menschen [7]; der zweite Tod: ewige Verdammnis [7]; der erbärmliche Zustand der Verdammten in der Hölle [6].

In der Septuaginta auch für hebräisch מָוֶת und מוּת sowie für דֶּבֶר „Pestilenz, Seuche“ [2].

Thánatos ist ein Totengott oder ein Daimon in der griechischen Mythologie [4].

[1186] θάνατος, ὁ (ϑανεῖν), der Tod, sowohl der natürliche, als der gewaltsame Todtschlag, Mord, Hom. u. Folgde; οἰκτίστῳ ϑανάτῳ ϑανεῖν, des jämmerlichsten Todes sterben, Od. 11, 412 (aber στρατηγοῦ ϑάνατον ἀποϑνήσκειν Plut. comp. Sull. 4, wie ὀξύν Crass. 25; τὸν ῥᾷστον ϑάνατον τελευτᾶν D. Hal. 4, 76; a. Sp.); im plur. die Todesarten, πάντες μὲν στυγεροὶ ϑάνατοι δειλοῖσι βροτοῖσιν Od. 12, 341; auch der Tod, Mord von mehreren, μελέους ϑανάτους εὕροντο Aesch. Spt. 860; ϑανάτοις αὐϑένταισι Ag. 1554; δεσποτῶν ϑανάτοισι Ch. 52; εἰ σέβεις ϑανάτους ἀγαϑῶν Eur. Heracl. 629; Plat. ἔν τε ζωῇ καὶ ἐν πᾶσι ϑανάτοις, Legg. X, 904 e; εἰς τραύματα ἢ εἰς ϑανάτους ἰόντος Todesgefahren, Rep. III, 399 a; μυρίων ἄξια ϑανάτων D. Hal. 4, 24; ἱκανοὺς νομίζεις δῆτα ϑανάτους εἴκοσι Ar. Plut. 483. –

Bei den Attikern bes. die gerichtliche Todesstrafe, Hinrichtung, ἀτιμίαις καὶ ϑανάτοις κολάζειν Plat. Rep. VI, 492 d; ϑάνατον καταγιγνώσκειν τινός, die Todesstrafe gegen Einen erkennen, Thuc. u. A.; τὸν παῖδα ἀγόμενον ἐπὶ ϑανάτῳ Her. 3, 14; τοὺς ἄλλους κατέδησαν τὴν ἐπὶ ϑανάτῳ 5, 72, vgl. ἐπί; ἡ ἐπὶ ϑανάτῳ, sc. ζημία, Todesstrafe; ϑανάτου δίκῃ κρίνεσϑαι, einen Proceß haben, wo der Tod die Strafe ist, Thuc. 3, 37; ähnl. κρίνεσϑαι τὴν ἐπὶ ϑανάτῳ, sc. δίκην, Ath. XIII, 590 d; ὑπάγειν τινὰ ϑανάτου, Einen auf Tod u. Leben anklagen, Xen. Hell. 2, 3, 12. Auch übertr., wie bei uns, ϑάνατος μὲν τάδ‘ ἀκούειν, das zu hören ist der Tod, Soph. O. C. 523, vgl. ϑανάτῳ γὰρ ἴσον πάϑος ἐκπεύσει Ai. 214. – Bei Crinag. 35 (IX, 439), ἀτυμβεύτου ϑανάτοιο λείψανον, steht es für Leichnam. – S. auch nom. pr. [1]

engl.: 1. death; 2. corpse [2, 3]

Schriftstellen

Ich elender Mensch! wer wird mich erlösen von dem Leibe dieses Todes?
[thanatou – θανάτου] (Röm. 7, 24)

Es wird aber überantworten ein Bruder den andern zum Tode [thanaton – θάνατον] und der Vater den Sohn, und die Kinder werden sich empören gegen die Eltern und werden sie helfen töten [thanatōsousin – θανατώσουσιν].
(Markus 13, 12)

Wer Ohren hat, der höre, was der Geist den Gemeinden sagt: Wer überwindet, dem soll kein Leid geschehen von dem andern Tode. (Offb. 2, 11)

Und ich sah, und siehe, ein fahles Pferd. Und der daraufsaß, des Name war: der Tod [Thanatos, Θάνατος], und die Hölle [Hades, ᾅδης] folgte ihm nach. Und ihnen wurde Macht gegeben über den vierten Teil der Erde, zu töten mit dem Schwert und Hunger und Pestilenz [thanatos, θάνατος], und durch die Tiere auf Erden. (Offb. 6, 8)

Referenzen und weiterführende Informationen:

[1] Wilhelm Pape, bearbeitet von Max Sengebusch: Handwörterbuch der griechischen Sprache. Griechisch-deutsches Handwörterbuch. Band 1: Α–Κ, Band 2: Λ–Ω. 3. Auflage, 6. Abdruck, S. 1186, Vieweg & Sohn, Braunschweig 1914. Stichwort „θάνατος“ (externer Link zu zeno.org)

[2] Strong’s Concordance: Strongs Greek 2288

[3] Wiktionary – Das freie Wörterbuch. Stichworte „Θάνατος“, „θάνατος

[4] Wikipedia (DE): Seite „Thanatos (Mythologie)

[5] Strong, James (1979) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible

[6] Thayer and Smith: „Greek Lexicon entry for Thanatos/ The KJV New Testament Greek Lexicon.

[7] Bibel-Lexikon, Eintrag „Tod„, bei bibelkommentare.de

Eingestellt am 16. April 2022